While the breadmummies will be taking a nap pretty soon, the rest of the project will be shown in one of the most silent reading rooms in Amsterdam: the public library of Reigersbos, for opening hours and route visit oba.nl.
Start plaatsing: 08:13/16:30 Breadman op vlot in water aan oever achtergelaten
Westenwindkracht 3
Temperatuur 10 graden
Kompas: Noord 40
aantal gesprekken: 3
soepeters: 3
De man vroeg wat ik aan het doen was. Of er een man lag, aan de overkant van de vijver. Ik vertelde niet wat ik deed maar dat er een beeld lag. ‘Een mooi beeld,’ zei de man. Een magere man, jong, onduidelijk of hij een bewoner, bezoeker of scharrelaar was. Ik was aan het werk op het binnenterrein van flat Hakfort, een mooiere plek dan je zou verwachten. Een semi panoptische constructie; weten dat achter de honderden flatramen mensen mij bezig kunnen zien. En ik hen niet.
De man zei het nog een keer toen hij wegliep: ‘Wat een mooi beeld’.
Is het beeld mooi omdat het eerst een man leek?
Is het een mooi beeld, omdat het een geslaagde verwijzing is naar de menselijke vorm?
Dit keer nam ik deel van mijn eigen lichaam als mal, kippengaas rondom mijn armen en polsen gewikkeld (met trui ertussen!) en voor het hoofd weer het glazen hoofdje gebruikt dat ook voor Breadman Nul model stond. De rug was een improotje, en de binnenkant vulde ik dit keer op met vuilniszak en vilt. Om het ding wat body te geven.
Het blijft een lastige contructie, de pop moet iets menselijks hebben en toch de vogels niet teveel afschrikken, vervoerbaar zijn op de kleine kar.
Het was een lange dag, met drie enthousiaste soepeters als bekroning. Maar de vogels, nee, zij durven de broodman niet of nauwelijks aan te vallen.
Ik ga vrijdag weer aan de slag, in mijn atelier, met het ontwerpen van Breadman nummer vijf. Ik zou als nieuwe stelling bijna het motto van het Breadman Project zelf in de strijd willen werpen: Als de mens van brood was, zouden de vogels hem dan eten. Ik vrees dat het antwoord ‘nee’ zou zijn.
Wat de observaties mij tot nu toe hebben geleerd is dat de stadsvogel een hapklaar brokje ‘wil’. Hij is zodanig gewend aan een vaste manier van gevoederd worden, dat Breadman zichzelf in kruimels moet aanbieden, wil hij gegeten worden.
De hamvraag is natuurlijk nu of ik al toegeef aan deze voorlopige conclusie of volhard in mijn poging een pop te maken die menselijke trekken heeft en toch verteerbaar is…
Volgende locatie is Mijenhof, tussen de laatste huizenblokken. Wie precies wil weten waar het is, bel even op de plaatsingsdag zelf waar ik met Breadman aanwezig zal zijn vanaf een uurtje of acht.. 06 – 3613 5774. Of kom tegen zessen naar Echtenstein 119 b voor een kop soep, brood en een drankje om te horen hoe het is gegaan. Zoals afgelopen zondag bleek, is het een inspirerend en ontspannend samenzijn.
Breadman four face down
The girls of Hakfort checking out Breadman Four
shady first contact with breadman three a breadman to be
the cloak on the verge of
white face versus black back
torso and limb afloatPlaatsing om: 08:18
Te water lating: 11:00
Aan oever vastgelopen: 12:18
Uit water gevist: 16:50
Temperatuur: 4 graden
Westenwind, windkracht: 4/5
Zuidwesten 240 graden (nb de richting van de camera gericht op Breadman)
Aantal straatgesprekken: 2
Aantal passanten: tientallen, 90 % met hond(en)
‘Vandaag eten ze niet,’ zei de man. Hij was het laatste woningenblok aan de Leerdamhof uitgelopen met zijn hond. Blind. Een misfok, vertelde de man. De hond hield zijn hoofd tijdens ons spreken naar zijn baas opgericht. Mijn projectie zei hondentrouw. Een ander zou zeggen: conditionering. De hond ziet niets meer, hoort des te beter. Ruikt.
Ja, het was zinloos voeren. Dat vond ik ook. Mijn lokaas, dit keer ook zelfgebakken en niet het consumentenbrood van super of bakker, leverde treuzelende toenaderingen op, gevolgd door doelloos gepik in het water. Dat bestaat dus ook. Zo leek het aanvankelijk. Na een tijd, een uur, twee, drie kwamen ze toch steeds dichterbij, de eenden. Woerden vooral. Ik heb de hele dag slechts een vrouwtje waargenomen. De meeuwen komen meestal pas als de eenden zich aan het eten hebben overgegeven. Ook vandaag. Ik wil er geen wet van maken maar ik zie het telkens gebeuren. De meeuwen lijken op de verwende en angstige Romeinse keizers die een personeelslid de spijzen lieten voorproeven. De vergelijking gaat wat mank, het idee mag duidelijk zijn.
De rotzakken, zou ik haast zeggen. Al is hun vliegkunst overweldigend. Na enige cirkels boven het watervlak te hebben getrokken, duiken ze het brood in een keer, flats, uit het water. Over multitasking gesproken; sommigen weten in de lucht het brood naar binnen te werken. Je moet er snel bij zijn in de natuur. Ofschoon ik het geduld van de duiven ben gaan bewonderen. Maar hierover een andere keer, want vandaag geen duif te zien.
Terug naar de man, die van de hond. Hij voert, ja, vrijwel dagelijks.Dat was het enige verbale ei dat hij aan mij kwijt leek te willen. En ik voelde me niet geroepen meer over het project te vertellen. Ik leek voor hem een voorbijganger met wat brood te zijn. Iemand als hij. Met witbrood van de Aldi. ‘Van de Aldi,’ zei hij. Van dat makkelijke brood. Hij kocht het omdat de vogels het graag lusten. Niet de eerste keer dat ik deze info hoorde. Ik wil geen reclame maken maar ook mij is het opgevallen dat Lidl en Aldi favoriet bij de vogels zijn. Alsof ze weten dat dit brood de mensen weinig centen heeft kunnen kosten. In tegenstelling tot mijn met de hand gebakken, met moeite via een sponsor verkregen bloem en van bloed, zweet en tranen doordrenkte broodpop.
Of Breadman nu staat, ligt of op handen en voeten kruipt, hij blijft moeilijk te verteren kost voor de verstedelijkte luchtwezens.
Het blijven zware dagen, die zondagen in de kou. Mooi ook, dat verwrongen wachten. Ergens hopen dat Breadman nummer zoveel wordt opgegeten, vernietigd, lekgeprikt, uiteengereten. Aan de andere kant blij zijn dat hij er nog is, zodat ik hem mee kan nemen. Naar ‘huis’, naar de droogkast, en dan de zware plastic puinzak in, de kast met gaffertape dichtgeplakt.
Tegen de muizen.
Ze zijn nu met zijn vieren, de broodlijken, van plaatsing nul tot en met drie. Vier totaal verschillende gedaantes, vormen, geschiedenissen. Ik ga donderdag weer kijken welke vorm de broodpop de komende zondag, voor plaatsing vier gaat aannemen.
Bevroren tijd, duivenwieken, ontzielde broodpoptemp: 1
wind zw windkracht 3
politiecontrole: 2 (groet)
aantal gesprekken: 4
plaatsing 08:10, neerleggen om 09:05, eerste keer verplaatsen om 11:00 tweede verplaatsing naar vijver voor Gooioord: 12:10 achtergelaten om 13:35 opgehaald om 16:35
waargenomen vogelsoorten: meeuw, eend, duif, gans, meerkoet
aantal keer waargenomen hondenbesnuffeling: 1
aantal passanten: meer dan vorige week, Keppelweg ligt tussen aantal kerken, groep Nordic Walkers, fietsers, hondenbezitters…
Er lijkt geen tekort aan voedsel waar Breadman komt. Gulzigheid deed de ganzen geconditioneerde grove grijpbewegingen maken, meer willen hebben dan de ander, meer kunnen pakken dan de ander. Na de eerste gretige aanval zakte de belangstelling weg. Er was verder geen broodstrooiende concurrent in de buurt, wel wat honden in de achtergrond, zorgen voor onrust. Na achterlating en terugkomen, waren het zoals de vorige keer ook, de duiven die in het broodlijf van Breadman hadden gepikt, en met de korst van zijn chubby lichaam verwijderd zag hij er erbarmelijk uit. De armen op het lichaam gevouwen (handig dat kippengaas) wikkelde ik hem weer in het grijze vilten kleed. Trapte terug in stromende regen op fiets met kar en vracht naar atelier. Geen soepeters dit keer, vriendin A. was gezakkenrold in de stad sms te zij mij. Haar levensstandaard is laag, afhankelijk van voedselbank, drie kinderen. Brood bakken voor vogels die zakken vol te vreten krijgen; het blijft een vreemd project vol elementen die op het eerste oog niet te rijmen zijn.
Met Leo naar Bakkerij Jongejans, onze sponsor. Tja, daar zie je het echte werk. De gistgeur is mij inmiddels meer dan bekend. Inmiddels laat ik het deeg langer rijzen, al rees dit voornemen de afgelopen week letterlijk de bewaarbak uit. ‘Het lijkt wel de blob,’ zei collega kunstenaar J. Echt smakelijk oogde het inderdaad niet. In plaats van ‘Amerikaans Patent’ ga ik de komende week met good old tarwebloem aan de gang. Om de elasticiteit van het deeg te vergroten. Recepten volgen snel!
'Zoals de jongens vroeger een dood dier op hun nek droegen.' (Leo Bogers)Plaatsing broodpop op locatie om 08:34 * Neerleggen broodpop om 11:00 * Verwijdering broodpop om 16: 39 * Temperatuur: tussen -1 tot 1 graad C * Windkracht 3 uit het westen * Aantal gesprekken op straat: drie * Politiecontrôle: 1 (zwijgende goedkeuring)
Eerste stelling:
stadsvogels hebben brood nodig om te overleven
Breadman 1 met de rug naar het water
Wat gebeurde:
Drie eendenechtparen cirkelden uren om de broodpop, toen hij lag. Meeuwen hielden de wacht op hoge straatlantarens. Buurthonden blaften naar Breadman. ‘Als ik hem loslaat, verscheurt hij je pop,’ waarschuwde een vrouw. De hond was klein, gezet en bang. Breadman stond op zijn plek. Na een tijd praten, was ook hij stil en snuffelde aan de fietskar, mijn broekspijp. De vrouw vertelde over haar leven, hoe alleen, en over de man die alle supermarkten affietste tegen sluitingstijd om oud brood op te halen. ‘De broodman,’ zei ik. Ook ik zie hem, vrijwel elke keer als ik Echtenstein aan het werk ben. Tegen vier uur. De duiven vliegen cirkels voor aanvang, een teken dat hij komt. Ook de twee andere vrouwen getuigen van de broodman. ‘Een hindoestaan,’ zeggen ze. Donker. ‘Afgelopen zomer voerde hij zwanen. Zij waren zo aan hem gewend dat hij tussen hen kon zitten. Zij aten uit zijn hand.’ Over de broodman zal ik meer vertellen, een onderdeel van het eco sprookje was hij al aan het worden. Als hem om dezelfde persoon gaat tenminste.
Zo ontstaan verhalen, zoals deze vrouwen vertellen over de ‘broodman’ en thuis / aan vrienden (hopelijk) over Breadman, de broodpop. Slechte verhalen zijn er ook, over de kinderen die een ziek zwanenjong met stenen vanaf de brug dodelijk verwondden. Is het goed om dit verhaal door te geven? Is het juist? Is het toeval dat dit in Venserpolder plaatsvindt? Of gebeurt dit overal?
In het ecosprookje, mijn nieuwe Hans & Grietje, staan de nieuwe ‘personages’ te trappelen om tot leven te komen of een deel van een bestaand persoon door te geven. Gebeurtenissen die echt hebben plaatsgevonden en zijn gezien, vragen om stilering, overdrijving, fine tuning. Het koekenmannetje uit het verhaal vroeg daar niet om. De oude vrouw die hem bakte verlangde naar een kind, en geloofde zo sterk in de mogelijkheid om dit zelf voor elkaar te bakken, dat de broodpop of koekenman in haar verbeelding live uit de oven sprong.
Zondag 8 februari
8:08 zon op: ritueel transport Breadman
Overdag plaatsing op locatie 1, brug Dostojevski singel / George Sand straat
17:41 zon onder: soep en brood in atelier Echtenstein 119b
Zondag 15 februari
7:55 zon op: ritueel transport Breadman Overdag: plaatsing op locatie 2, brug Kneppelweg / Gulden Kruispad 17:54 zon onder: soep en brood in atelier
Zondag 22 februari
7:41 zon op: ritueel transport Overdag: plaatsing op locatie 3, Leerdam hof aan water naast overkapping 18:07 zon onder: soep en brood in atelier
Zondag 1 maart
07:26 zon op: ritueel transport Overdag plaatsing op locatie 4, Hakfort 18:20 zon onder: soep en brood in atelier
Zondag 8 maart
07:10 zon op: ritueel transport Overdag: plaatsing op locatie 5, grasveld tussen Mijehof / Mijndenhof 18:32 zon onder: soep en brood in atelier
Zondag 15 maart
06:54 zon op, ritueel transport Overdag: plaatsing op locatie 6, Geerdinkhof, exacte plek binnenkort bekend 18:45 zon onder: soep en brood in atelier
Zondag 22 maart
06:38 zon op, ritueel transport Overdag: plaatsing op locatie 7, binnenkort bekend 18:57 zon onder: soep en brood in atelier
Zondag 29 maart
07:22 (zomertijd) zon op, ritueel transport Overdag: plaatsing op locatie 8, binnenkort bekend 20:09 zon onder: koffie en dessert in atelier
Zondag 5 april
11:00 Breadman Brunch met discussie, in atalier op uitnodiging en na aanmelding
Na een jaar vooronderzoek start Emily Kocken in januari 2009 officieel met het Breadman project in de Bijlmer: een onderzoek in fotografie, video, tekst en tekeningen naar de relatie tussen brood, vogels en de mens.
Tien keer zet zij een manshoge zelfgebakken broodpop neer in een woonwijk.
Zal Breadman tot op de laatste kruimel worden opgegeten?
In het Breadman project worden ecologische vragen gesteld. Een nieuw ecosprookje geschreven, gebaseerd op bekende sprookjes waarin kruim en honger een rol spelen: Hans en Grietje. Of klein zijn en groei: Alice in Wonderland.
Tijdens de eetperformances mogen mensen kijken. De pop zal op zaterdag worden gebakken, en op zondag direct na zonsopgang ritueel via een kar vervoerd en geplaatst.
Het project wordt deels ondersteund door het Amsterdams Fonds voor de Kunst. Er is meer geld nodig, ondermeer voor de bouw van een glazen kist waar een laatste exemplaar van Breadman in tentoongesteld kan worden. Ook is een aantal broodovens nodig om Breadman in delen te kunnen bakken. Voor een aantal posten worden sponsors gezocht. Samenwerking met kleine lokale bedrijven is het doel. Wij zijn ons ervan bewust dat zij vaak zelf weinig middelen hebben.
Vrijwilligers zijn welkom voor sponsorwerving en PR. U kunt een afspraak met de kunstenaar maken voor atelierbezoek. Ook kunt u een projectbeschrijving opvragen, plus beeldmateriaal. Een persbericht is vanaf eind december beschikbaar.
Aanmelden of informeren kan per mail via [email protected] of bel 06 36 13 57 74.
Het Breadman Project is een Zero productie. Uitvoerend kunstenaars voor 2008/2009 zijn: Anita Kooij, Saskia de Brauw en Emily Kocken.
Als u Breadman wilt ondersteunen kunt u uw bijdrage overmaken op giro 761 25 88 t.n.v. Zero, Leiduinstraat 36 II, Amsterdam o.v.v. ‘donatie Breadman’.
Jaarverslag 2007 (pdf / 2,3MB)
Jaarverslag 2006 (pdf / 4,3MB)
Spannende tijden, de nieuwe Batman moet geweldig zijn (nog niet gezien) maar dat komt misschien omdat ik alleen oog heb voor mijn Breadman. Een nieuw project in ontwikkeling. Ik onderzoek de relatie tussen vogels, brood en de mens. In januari start ik met het plaatsen van een menshoge zelfgebakken broodpop, op een aantal plekken in de Bijlmer, buiten. En dit alles natuurlijk in het ruime, stedelijke Zuidoost. Wie een zelfgebakken mini Breadman wil eten of op de hoogte gehouden wil worden van dit project en/of het project financieel wil ondersteunen, laat het weten! Voor dit project gaat de subsidie aanvraag binnenkort de deur uit. Of het doorgaat, hangt helaas wel van geld af. Met de motivatie zit het gebakken.
een testopstelling voor een maquette, het object op het bedje is een stukje geschimmeld brood, zacht als fluweel